Kiến trúc đô thị Hải Phòng- Sự kết hợp của các nền văn hóa

Kiến trúc đô thị Hải Phòng- Sự kết hợp của các nền văn hóa

Hải Phòng là vùng đất cửa biển, nơi giao thoa của các nền văn hóa Á- Âu. Chính vì vậy kiến trúc đô thị Hải Phòng có sự pha trộn, tạo nét riêng cho thành phố cảng.

Các ngôi nhà mới xây dựng trên đường Lê Hồng Phong mang phong cách kiến trúc khác nhau

Nét kiến trúc pha trộn

Những năm đầu thế kỷ 20, đô thị Hải Phòng phát triển theo 2 trường phái kiến trúc của phương Đông (Trung Quốc) và phương Tây (Pháp). Hai trường phái này phát triển song hành tạo nên sự pha trộn. Đến  nay, hai trường phái kiến trúc này vẫn tạo nên sự khác biệt của kiến trúc Hải Phòng. Nếu như một phần khu vực quận Hồng Bàng có nhiều ngôi nhà theo kiến trúc phương Đông thì khu vực quận Ngô Quyền và một phần giáp của quận Hồng Bàng lại mang nét kiến trúc phương Tây. Nhiều nhà kiến trúc cho rằng, sự đan xen giữa “đông- tây- kim – cổ”  tạo ra dáng dấp một đô thị Hải Phòng mạnh mẽ, không “yểu điệu”, với bản sắc riêng.

Nhận xét về kiến trúc thành phố ngày nay, kiến trúc sư Minh Trí, Giám đốc Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế xây dựng Nhà Việt cho biết, xu hướng kiến trúc hiện đại được xem là chủ đạo, phổ biến nhất với các công trình công cộng nhiều tầng, có nhiều điểm theo xu hướng chủ nghĩa công năng của kiến trúc sư quốc tế LecoorBuZie. Điểm nổi bật của xu hướng này là hình thức kiến trúc phản ánh nội dung sử dụng. Đề cao tính hợp lý, hình thức kiến trúc thể hiện cấu trúc và tổ chức mặt bằng phù hợp tính chất sử dụng. Tạo hình kiến trúc trên các bề mặt công trình đơn giản, có tính hình học cao.

Một xu hướng nữa của đô thị Hải Phòng là kiến trúc hiện đại với biểu hiện mới, lồng ghép những ý nghĩa độc đáo gắn với lịch sử, trong thiên nhiên… theo trí tưởng tượng của con người. Kết quả của hình thức kiến trúc theo xu hướng này là sự cảm nhận rất thú vị, độc đáo mà Trung tâm hội chợ Triển lãm (Nhà cánh diều đường Phạm Văn Đồng) là một ví dụ. Không những thế, một trong những tiêu chí xây dựng không gian đô thị của Hải Phòng là kiến trúc sinh thái, phát triển bền vững với môi trường cũng có sự phát triển mạnh mẽ. Với nguyên tắc lấy con người làm trung tâm, nâng cao tối đa hiệu suất sử dụng năng lượng và vật liệu cũng như giảm ô nhiễm môi trường trong quá trình xây dựng, khai thác và sử dụng công trình, ngôi nhà màu xanh là kiến trúc của tương lai.

Có thể thấy rằng, tuy có các loại hình kiến trúc đô thị, xây dựng không gian, cảnh quan, nhưng thành phố không phá bỏ nét kiến trúc cổ mà vừa làm mới kết hợp với bảo vệ. Điều đó làm nên một đô thị Hải Phòng mang bản sắc riêng biệt của đô thị biển.

Hướng phát triển đô thị Hải Phòng ?

Sau nhiều năm xây dựng, phát triển đô thị Hải Phòng xuất hiện nhiều bất cập. Thiết kế đô thị chưa được chú ý, các công trình còn thiếu trật tự trong xây dựng, kiến trúc kém. Sự chen đua hình thức kiến trúc trái ngược nhau trong một đoạn phố, một khu đô thị còn khá phổ biến dẫn đến sự cảm nhận mang tính tương phản nhiều hơn là sự hài hoà. Sự xuất hiện cùng lúc nhiều xu hướng kiến trúc khác nhau, trong đó không ít xu hướng kiến trúc lạc hậu để lại những hình ảnh chưa đẹp do người dân tự xây dựng, tự thiết kế với thẩm mỹ kiến trúc vay mượn, vội vàng, thái quá. Trong quá trình đi lên, hướng tới cái đẹp, hoàn mỹ, rất cần người dân và những nhà quản lý nhận diện đâu là xu hướng cần phát triển, đâu là xu hướng lạc hậu, lỗi thời cần khắc phục.

Xây dựng đô thị Hải Phòng trong thời gian tới, quy hoạch chung là sẽ phát triển ra 5 hướng giống như 5 cánh hoa phượng và hướng chủ đạo là tiến ra biển. Điều này hoàn toàn phù hợp với xu thế mở rộng không gian đô thị và tận dụng những tiềm năng, lợi thế sẵn có. Đó là quy hoạch mang tính định hướng và các công trình đi theo phải tuân thủ những quy định đề ra. Theo đó, Hải Phòng sẽ có các tổ hợp theo hướng đa chức năng để thoả mãn yêu cầu thương mại, dịch vụ vui chơi giải trí gồm: khách sạn - nhà hàng- siêu thị- khu vui chơi giải trí- văn phòng- nhà ở.

Một nét khác biệt của Hải Phòng là có nhiều dòng sông hài hòa. Vì vậy, phát triển, mở rộng đô thị bám theo các dòng sông như: sông Cấm, Tam Bạc, Lạch Tray… sẽ tạo điểm nhấn về hình thái kiến trúc. Còn trong khu vực nội thành, các công trình kiến trúc công cộng sẽ đóng góp vào bộ mặt đô thị, trong đó yếu tố đổi mới, hiện đại thể hiện như một sự thăng hoa của đô thị.

Địa hình, địa mạo, khí hậu, thủy văn… sẽ cho phép Hải Phòng tạo ra bản sắc không gian đô thị riêng, trong chiến lược tiến ra biển để xây dựng đô thị. Dưới sự giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước về quy hoạch đô thị, người dân và các tổ chức khi xây dựng công trình tại những địa điểm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị cần tránh xu hướng kiến trúc đơn điệu, sử dụng vật liệu và chi tiết thái quá, vì các xu hướng kiến trúc này có thể kéo lùi sự phát triển của nền kiến trúc thành phố hoặc gây phản cảm trong kiến trúc đô thị Hải Phòng trong tương lai.

(Theo báo Hải Phòng)